Glaucoom

Glaucoom is een aandoening die de oogzenuw aantast. Het bestaat uit vezels die de fotoreceptoren in het netvlies verbinden met de optische banen die naar de delen van de hersenen leiden die verantwoordelijk zijn voor het verwerken van visuele informatie.

Glaucoom wordt voornamelijk veroorzaakt door een te hoge oogdruk, wat leidt tot een verlies van gezichtsveld. In een vergevorderd stadium kan het leiden tot blindheid.

De natuurlijke stroom van het oogvocht in het oog begint in het ciliaire lichaam achter de iris en eindigt in het trabeculum, gelegen in de hoek tussen de iris en het hoornvlies. Een verstoring van deze stroom kan leiden tot een verhoogde oogdruk, wat leidt tot mechanische compressie van de oogzenuw.

Acuut geslotenhoekglaucoom verschijnt plotseling. De hoek tussen de iris en het hoornvlies is smal. In situaties waarin de pupil verwijdt, sluit de hoek zich volledig en kan het oogvocht niet meer worden afgevoerd. De oogdruk is zeer hoog, soms meer dan 50 mmHg. De progressie is snel en als er geen behandeling wordt gestart, kan het getroffen oog irreversibel het gezichtsvermogen verliezen.

Dit glaucoom komt vaker voor bij hypermetropen waar de structuren dichter bij elkaar liggen vanwege de kleine ooggrootte. Wanneer de oogarts een nauwe hoek detecteert die kan sluiten, kan hij besluiten preventief een iridotomie met de YAG-laser uit te voeren.

In het algemeen heeft de patiënt geen symptomen. Daarom wordt regelmatige screening vanaf de leeftijd van 40 jaar aanbevolen.

Naarmate de ziekte vordert, zal de patiënt klagen over verlies van contrastzicht en subtiele vermindering van het perifere zicht. Bij een acuut geslotenhoekglaucoom zijn de symptomen plotseling: pijn, hoofdpijn, braken en een drastische afname van het gezichtsvermogen.

In een vergevorderd stadium kan het leiden tot blindheid. Het verlies van optische vezels is tot op heden onherstelbaar.

Andere symptomen kunnen subtieler zijn, zoals veranderingen in het kleurenzicht. Screening blijft de meest effectieve manier om te voorkomen dat de ziekte in een vergevorderd stadium wordt ontdekt. Chronische openhoekglaucomen worden tegenwoordig meestal effectief behandeld.

Bij een fundusonderzoek merkt de oogarts een uitgesproken excavatie van de oogzenuw op, wat het verlies van optische vezels aangeeft. Dit kan ook worden gemeten aan de hand van een OCT-scan.

Een ander zeer kenmerkend teken van een ongecontroleerd glaucoom is het optreden van een bloeding nabij de rand van de oogzenuw. Op de bovenstaande illustratie is zowel de ontwikkeling van de excavatie als het optreden van de bloeding goed zichtbaar.

Wanneer voldoende optische vezels zijn verdwenen, is het perifere gezichtsveld van de patiënt verstoord. In vergevorderde stadia kan alleen het centrale zicht overblijven of kan blindheid optreden.

Bij de diagnose van primair openhoekglaucoom, de meest voorkomende vorm, is meestal een medische behandeling met anti-glaucoomdruppels voldoende om de aandoening in de meeste gevallen onder controle te houden.

Dit vereist soms het uitproberen van verschillende oogdruppels om tot een voldoende effectiviteit te komen, evenals een acceptabele lokale en algemene tolerantie voor de patiënt en de arts. Immers, de behandeling met oogdruppels moet, met zeldzame uitzonderingen, een leven lang worden voortgezet.

De selectieve lasertrabeculoplastie of SLT kan een alternatief zijn voor dagelijkse druppelbehandeling.

Het is belangrijk dat de patiënt zich houdt aan de voorgeschreven behandeling: dat wil zeggen, de dosering en het tijdstip van de indruppeling goed naleeft, bijvoorbeeld eenmaal 's avonds voor het slapengaan, en deze elke dag blijft gebruiken zonder het te vergeten. Het beschadigen van de vezels van de oogzenuw gebeurt telkens wanneer de oogdruk te hoog is, voornamelijk wanneer er geen effect meer is van de anti-glaucoomdruppels.

Een behandeling die effectief lijkt omdat deze de oogdruk goed verlaagt, kan op lange termijn ineffectief zijn omdat de ziekte blijft evolueren. De arts kan met deze situatie worden geconfronteerd wanneer hij een normale oogdruk opmerkt en een gezichtsveld dat blijft verslechteren.

Wanneer medicamenteuze behandeling niet voldoende is, kan het nodig zijn om andere alternatieven te overwegen: verschillende soorten lasers in specifieke indicaties en in het algemeen chirurgie wanneer alle andere behandelingen de ziekte niet hebben beheerst. Al deze behandelingen zijn erop gericht een normale stroom van kamerwater te herstellen tussen de productie en eliminatie ervan om een gunstige balans tussen beide te bereiken.

Bij acuut geslotenhoekglaucoom is de behandeling gericht op een dringende verlaging van de oogdruk en het uitvoeren van een iridotomie met laser. Deze techniek omvat het maken van een kleine perifere opening in de iris om de communicatie tussen het achterste en voorste deel van de iris te vergemakkelijken en een opening in de hoek van het oog mogelijk te maken.

De iridotomie met YAG-laser kan preventief worden uitgevoerd, dat wil zeggen zodra de oogarts een nauwe hoek detecteert die kan sluiten.